Wetenschappelijke boeken

Beschrijving

Wij Homo sapiens kunnen de aardigste van alle soorten zijn, maar ook de gemeenste. In De goedheidsparadox presenteert de beroemde primatoloog Richard Wrangham een opvallend originele theorie om de vraag te beantwoorden hoe en waarom de homo sapiens is ontstaan. Het boek biedt nieuwe argumenten hoe en waarom de combinatie van vreedzaamheid en geweld ontstond nadat onze voorouders in Afrika een kwart miljoen jaar geleden taal leerden. Wat gebeurde er tijdens de menselijke evolutie om deze paradox te verklaren? Wat zijn de twee soorten agressie waar primaten vatbaar voor zijn, en waarom zijn ze elk afzonderlijk geëvolueerd? Hoe verhoudt de intensiteit van geweld onder mensen zich tot het agressieve gedrag van andere primaten? Hoe heeft de mens zichzelf gedomesticeerd? En hoe waren de verwerving van taal bepalend voor de opkomst van cultuur en beschaving?

De doodstraf en de goedheidsparadox

Hoewel het alledaagse leven door de geschiedenis heen verdraagzaam is geweest, is oorlog nooit ver weg geweest. Een kwart miljoen jaar geleden maakte de toenemende intelligentie onder onze voorouders en de taal betere samenwerking mogelijk. Zo konden intenties worden gedeeld en acties worden gecoördineerd. Verbale samenzweringen maakten de weg vrij voor geplande conflicten en voor de unieke menselijke daad van de sociaal geaccepteerde doodstraf. De slachtoffers van de doodstraf waren meestal agressieve mannen, en naarmate hun genen afnamen, werden onze voorouders tammer. Deze oude vorm van systemisch geweld was cruciaal. Niet alleen om samenwerking in vrede en oorlog aan te moedigen, maar ook om ons te maken tot wie we zijn. Het was deze verandering, zo Wrangham, die ontwikkeling, meer samenwerking, de accumulatie van cultuur en uiteindelijk de opkomst van de beschaving zelf mogelijk maakte.

Het boek ‘De goedheidsparadox’ biedt een verrassende theorie over de mensheid. Het verklaart hoe de mensheid in de afgelopen 250 miljoen jaar een steeds vreedzamere soort werd, zelfs als haar vermogen tot geweld blijft. Bij het opsporen van de evolutionaire geschiedenis van agressie pleit Richard Wrangham krachtig en overtuigend voor de noodzaak van sociale tolerantie en de beheersing van agressie. Ook vandaag de dag. Zeker de moeite waard om te lezen.

Richard Wrangham is hoogleraar biologische antropologie aan de universiteit van Harvard en gedragsecoloog op het gebied van primaten. Hij schreef meerdere boeken waaronder Catching fire.