Wetenschappelijke boeken

Beschrijving

Aan de hand van de laatste wetenschappelijke inzichten vertellen Carel van Schaik, een Nederlands primatoloog, en Kai Michel, historicus hoe ongelijkheid tussen mannen en vrouwen ontstond. Het boek ‘De waarheid over Eva’ laat zien dat de onderdrukking van de vrouw allesbehalve natuurlijk is.

In het huidige debat over de positie van vrouwen valt op dat we een van de belangrijkste vragen niet stellen. Hoe heeft het zover kunnen komen dat vrouwen voor gelijkberechtiging moeten vechten? Vrouwen worden systematisch benadeeld en onderdrukt. Maar waarom eigenlijk? Wie organiseert het en sinds wanneer is het zo geweest? Tweeduizend jaar lang gaf de Bijbel het antwoord. Eva vertrouwde liever op de slang dan op God, moesten al haar nakomelingen de man dienen. Ook de biologie gaf vrouwen lange tijd de schuld: ze waren nu eenmaal het zwakke geslacht.

Onderdrukking van vrouwen is onnatuurlijk

In hun nieuwe boek ‘De waarheid over Eva’ nemen de bestsellerauteurs twee miljoen jaar menselijke geschiedenis in ogenschouw. Aan de hand van de laatste inzichten uit de evolutiebiologie en de genetica, de archeologie, etnologie en godsdienstwetenschap leggen zij het complexe proces bloot dat vrouwen in het ongeluk stortte. Het proces was ook allesbehalve goed was voor de man. Van Schaik en Michel laten zien waarom seksualiteit werd verketterd, trouw een uitvinding is van de man, en wat het huwelijk, het gezin en het krachtenveld tussen man en vrouw tot de huidige dag infecteert. Met grote kennis van zaken beschrijven zij in dit meeslepende boek hoe de relatie tussen man en vrouw volkomen uit balans kon raken. Want de onderdrukking van de vrouw was allesbehalve natuurlijk.

Mannen en vrouwen waren gelijk gedurende millennia

De auteurs traceren precies hoe deze kenmerken, in combinatie met een nieuw leven in grotere groepen in de savanne, jager-verzamelaarsgemeenschappen in staat stelden om tienduizenden jaren lang grotendeels op een egalitaire en gendergelijkwaardige manier samen te leven. Vrouwen vormden vrouwelijke netwerken en versluierde vaderschappen door verschillende sekslevens te beoefenen; beide hielden met succes de pogingen tot mannelijke dominantie in toom. Mannen sloten vriendschappen met mannen door edelmoedig hun prooi te delen, en gaven om vrouwen door te schitteren als coole jagers en coöperatieve levenspartners binnen te halen.

Klimaatverandering leidde vervolgens tot akkerbouw, waardoor de werkdruk en gezondheid van vrouwen enorm verslechterd. Mannen konden hun reputatie niet langer veiligstellen door te jagen. Archeologische vondsten laten fatale alternatieven zien waartoe mannen hun toevlucht namen. Ze namen de jacht op andere mensen, d.w.z. oorlog, de accumulatie van eigendommen en een wereld van kunst en beelden die de mannelijke heerschappij overdreven.

De twee auteurs zijn erin geslaagd een boek te schrijven die spannender is om te lezen dan menig thriller. Hun goede nieuws is dat er geen natuurlijke reden is voor discriminatie van vrouwen. Het is een korte, veranderlijke culturele afwijking in een lange menselijke geschiedenis.