Wetenschappelijke boeken

Beschrijving

Met zijn boek ‘De zijderoutes’ probeert Frankopan het historische zwaartepunt van de wereld te verleggen naar het oosten. Want daar liggen de wortels van onze religies en beschaving. De Zijderoute bepaalde de stroom van ideeën en goederen. Het verklaart de opkomst en de ondergang van wereldrijken en laat zien hoe onze huidige  internationale politiek is ontstaan.

De traditionele opvatting, die onze scholen ons onderwijzen en de indeling van onze musea bepalen, is dat wij de erfgenamen zijn van de glorieuze Romeinen, die op hun beurt erfgenaam waren van de Grieken. En de Grieken weer erfgenamen waren van de Egyptenaren. Zo bezien verdient de Middellandse Zee zijn naam zeker, want het is letterlijk het midden van de wereld. Frankopan is het niet eens met de eurocentrische visie en plaatst het centrum van de wereld een eind naar het oosten, voorbij Mesopotamië en de Kaukasus, in Iran en de “stans”.

Oost en west wisselden opvattingen, religies, ideeën en cultuur

Het gebied ten oosten van de Middellandse en de Zwarte Zee tot aan de Himalaya, dwars door Centraal-Azië tot diep in China en India, was duizenden jaren het middelpunt van de aarde. Het is de bakermat van onze beschaving. Meer dan 2500 jaar v.Chr. ontstonden metropolen als Harappa en Mohenjodaro met een bevolking van tienduizenden mensen en met straten die waren aangesloten op een geavanceerd rioleringssysteem. Het is ook het gebied van de zijderoutes, de handelsroutes.

Maar naast de handel zijn er ook opvattingen, religies, ideeën en cultuur mee meegenomen. Alexanders veldtocht in het oosten bracht de Griekse cultuur naar de Indusvallei. Daardoor kreeg de Boeddha vorm en de boeddhistische beeldhouwkunst, die tegenwoordig zo bekend is, populair werd. Het christendom en de islam verspreidden zich langs de zijderoutes. De reizigers uit oost en west wisselden wetenschappelijke vorderingen, filosofische ideeën en nog veel meer uit.

Niet alleen positieve dingen verspreidden zich. Geweld was een regelmatige reiziger. En ook de verspreiding van de pest, de zwarte dood, wordt meevervoerd langs de zijderoute. Frankopan wijst erop dat de uitdunnen van de Europese bevolking ook voordelen had: omdat er minder arbeiders waren, steeg de prijs van arbeid, werd de rijkdom (een beetje) gelijkmatiger verdeeld en als gevolg hiervan vond de culturele bloei van de Renaissance plaats. Frankopans tweede boek beschrijft onze huidige situatie met het oosten.